Editorial

નાની બચતના વ્યાજ દરમાં ઘટાડો

સરકારનો વ્યાજ ખર્ચ ઘટશે

કોરોનાની મહામારી દેશવાસીઓ અને અર્થતંત્ર ઉપર જબરદસ્ત તાણ લાવી છે. આવકના સ્ત્રોત ઝડપભેર સુકાઈ રહ્યા છે તેવા કઠિન સંયોગોમાં બાંધી આવક સુનિશ્ચિત કરી આપતા નાની બચતના વ્યાજ દર સરકારે આ મહિનાથી ઘટાડ્યા છે. ભૂતપૂર્વ નાણાં પ્રધાન પી ચિદમ્બરમે આ પગલાંને મુર્ખામીવાળું ગણાવ્યું છે. પરંતુ આર્થિક કટોકટીના સમયમાં પહેલો ભોગ બચતનો લેવાતો હોય છે. તેથી વ્યાજ દર ઘટાડયા ન હોત તો પણ અત્યારના સંયોગોમાં નાણાંનું બચતના બદલે ખર્ચ કરવા તરફનું વલણ વધ્યું જ હોત. આને એક અનિવાર્ય અનિષ્ટ ગણીએ તો સરકારે આ મહિનાથી પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (પીપીએફ) અને નાની બચત ઉપરના વ્યાજ દરમાં જે 1.40 ટકા સુધીનો ઘટાડો કર્યો તેને જનહિત વિરોધી અસરથી ઉપર ઉઠીને જોવું જોઈએ.

સરકાર માટે એકથી વધુ કારણોસર આ પગલું લેવું આવશ્યક બન્યું હતું. સરકારનું આ પગલું લાંબા ગાળાના વ્યાજ દરને ઘટાડવાની નીતિને અનુરૂપ છે. આ નીતિ અનુસાર દર ત્રણ મહિને નાની બચત ઉપરના વ્યાજ દર જાહેર કરવામાં આવે છે.

કોરોનાને કારણે સરકારે રૂ. 1 લાખ 70 હજાર કરોડના અને આરબીઆઇએ 3 લાખ 74 હજાર કરોડ રૂપિયાની રાહતના અને નાણાં પ્રવાહિતા વધારવાના પગલાં જાહેર કર્યા છે. આનાથી અર્થતંત્ર ઉપર ફુગાવાના પરિબળો વધશે, જેની અસર વ્યાજ દરમાં ઘટાડાને કારણે કંઈક અંશે સરભર થશે.

રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઇન્ડિયા (આરબીઆઇ)એ ગયા મહિનાના અંત ભાગે રેપો દરમાં 0.75 ટકા ઘટાડીને 4.40 ટકા કર્યો તે પછી નાની બચતના વ્યાજ દર ઘટાડવામાં આવે તે નિશ્ચિત બન્યું હતું. રિટેલ ફુગાવો પણ ફેબ્રુઆરીમાં ઘટીને 6.58 ટકા આવ્યો છે, જે રિઝર્વ બેન્કના લક્ષયાંકથી ઉપર હોવા છતાં તે ઘટાડાનું વલણ દર્શાવે છે. લાંબી મુદતની સરકારી ડીપોઝીટના વ્યાજ દર ફુગાવાના દર કરતા ઊંચા ચાલી રહ્યા હોવાથી તે રોકાણકારો માટે લાભદાયી હોવા છતાં સરકાર ઉપર નાણાકીય બોજો વધારનારા હતા. સરકાર આ વર્ષે રૂ. 7 લાખ 80 હજાર કરોડ રૂપિયાનું બજાર ધિરાણ લેશે, જેમાં નાની બચતનો પણ એક હિસ્સો હશે. નાની બચત ઉપરના વ્યાજ દર ઘટાડવાથી સરકારનો તિજોરી ઉપરનો બોજો તેટલા અંશે ઓછો થશે, જેથી સરકારની ખાધ અંકુશમાં રહેશે.

કોરોના સામેના આ યુદ્ધની અસર અર્થતંત્રે લાંબો સમય ભોગવવી પડશે. તેથી વ્યાજ દરમાં આવા એકથી વધુ ઘટાડા માટે તૈયાર રહેવું પડશે.

વિશ્વ ઈચ્છે છે ભારતનું ક્ષેમકુશળ

કોરોના સામેનું યુદ્ધ - એક ટેસ્ટ કેસ

કોરોનાના વાયરસે વિશ્વને ભરડો લીધો છે. ભારતમાં કોરોનાના કેસ અને મૃત્યુનો આંક વધતો હોવા છતાં અમેરિકા, યુરોપ અને એશિયન દેશોની સરખામણીએ અહીં પરિસ્થિતિ મહદંશે હજી કાબુમાં છે. જ્યાં તબીબી સારવારનું માળખું તથા સુવિધા તેની વિશાળ જનસંખ્યાના પ્રમાણમાં અપૂરતા હોય તેવા વિકાસશીલ દેશ- ભારત માટે આ કાંઈ નાનીસૂની સિદ્ધિ નથી. આનો યશ સરકાર તથા વહીવટીતંત્ર દ્વારા લેવાયેલા ત્વરિત અને અસરકારક પગલાં તથા તબીબી સમુદાયના વોર્ડબોયથી ટોચના ડોકટરો-નર્સ અને હોસ્પિટલના સંચાલકો દ્વારા જાનને જોખમમાં મૂકીને પણ થઇ રહેલા અથાગ પ્રયાસોને જાય છે.

અત્યારે સમગ્ર વિશ્વની નજર ભારતના ઔષધ ઉદ્યોગ અને તબીબી સમુદાય ઉપર મંડાયેલી છે. કારણ કે વિકસિત દેશોના જેનરિક ઔષધ ઉદ્યોગમાં ભારતીય ઉદ્યોગનો નોંધપાત્ર હિસ્સો છે. બ્રિટનમાં 25 ટકા, યુરોપિયન દેશોમાં 26 ટકા અને અમેરિકામાં 40 ટકા જેટલી જેનરિક ઔષધો ભારતથી જાય છે. આ દેશોને ડર એ વાતે છે કે ભારતમાં કોરોનાનો કહેર વધ્યો તો સરકાર ઔષધોની વધતી આંતરિક જરૂરિયાતને પહોંચી વળવા માટે નિકાસ ઉપર અંકુશો મુકશે તો તેમને મળતી સસ્તી બ્રાન્ડ વિનાની ઔષધોનો પુરવઠો ખોરવાશે અને તેના કારણે આ દેશોમાં માનવ ખુવારીનો આંક ખુબ વધી જશે. એટલે ભારતમાં આ રોગનો પ્રકોપ કાબુમાં રહે તે તેમના જ હિતમાં હશે.

આ ઉપરાંત, ભારતના કોર્પોરેટ ક્ષેત્ર અને સરકારી સંશોધન સંસ્થાઓના પ્રદાન ઉપર પણ વિશ્વની આશાભરી નજર છે. જાહેર અને ખાનગી ક્ષેત્ર તેમના નફાના ઉદેશને બાજુએ મૂકીને માનવજાતિ ઉપરના આ સંકટનો ઈલાજ શોધવામાં વ્યસ્ત થયા છે. સરકારી સંસ્થા ડિફેન્સ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ડીઆરડીઓ)એ એક સાથે વધુ દર્દીઓને એકસાથે સારવાર આપી શકાય તેવો વેન્ટિલેટર પ્રોટોટાઇપ વિકસાવી ખાનગી ક્ષેત્રને આપ્યો છે. મંદીમાં સપડાયેલી ઓટોમોબાઈલ કંપનીઓને અચાનક એક નવી લાઈન મળી ગઈ છે. ટ્રેકટર અને વાહનો બનાવતી કંપની મહિન્દ્ર-મહિન્દ્રએ માત્ર રૂ.7,500માં વેન્ટિલેટરનો પ્રોટોટાઇપ બનાવ્યો હોવાનું કહ્યું છે. અત્યારે બજારમાં ઉપલબ્ધ વેન્ટિલેટર્સની સરખામણીએ આ કિંમત અકલ્પ્ય એવી ઓછી લાગે. આવી અનેક કંપનીઓ કોરોનાના ઉપચારમાં જોઈતા તમામ સાધનો, ઉપકરણો અને ઔષધિઓ વિકસાવામાં લાગી ગઈ છે. વિદેશમાં પણ ઓટોમોબાઇલ કંપનીઓ વેન્ટિલેટર્સ બનાવવામાં લાગી ગઈ છે. સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ કોરોના સામેની રસી વિકસાવવામાં અગ્રીમ તબક્કામાં છે. તેના પરિણામો ઉપર આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયની નજર છે.

તબીબી ક્ષેત્રે ભારતની સફળતાને કારણે કોરોનની મહામારીનો પ્રકોપ શાંત થશે તે પછી અથવા કદાચ તેથીય વહેલો ભારતના 'મેઇક ઈન ઇન્ડિયા` અભિયાનનો ડંકો વિશ્વમાં વાગશે.