મોદીવાદની વહેંચણી થવી જરૂરી છે

પ્રજાની વધેલી અપેક્ષા પરિપૂર્ણ થશે? 

પ્રજાને આપેલા વચનો પૂરા થઇ શકે તે માટે ભાજપે ચૂંટણીમાં સ્પષ્ટ બહુમતી માગી અને પ્રજાએ તે આપી. માગ્યાથી પણ વધુ આપી. આ નારામાં અને પ્રજાએ આપેલી બહુમતીમાં તેના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પ્રતિના જબરદસ્ત વિશ્વાસ અને આશા-અપેક્ષા વણાયેલા છે.  વડા પ્રધાન મોદી જ્યારે ચૂંટણી સભાઓમાં ``મોદી મોદી''ના નારા સાંભળતા હતા ત્યારે તેમને પણ આ વાતનું ભાન હતું એવું તેમણે કહ્યું છે. આ જ પરિબળ આવનારા પાંચ વર્ષમાં તેમની વિરુદ્ધ જાય નહીં તે માટે વડા પ્રધાને બહુ સાવધાનીથી વર્તવું પડશે. 17મી લોકસભામાં ભાજપના જે 303 ઉમેદવારો ચૂંટાયા તેમાંના મોટા ભાગના પોતાની લોકપ્રિયતાના જોરે નહીં પણ માત્ર અને માત્ર મોદીના નામે જીત્યા છે, નહીં ભાજપ પ્રમુખ અમિત શાહના નામે કે નહીં યોગી આદિત્યનાથના નામે કે નહીં વિજય રૂપાણી કે દેવેન્દ્ર ફડણવીસના નામે. મોદી સરકાર બીજી મુદતમાં પ્રજામાં જગાવેલી આશા, આકાંક્ષાઓને પરિપૂર્ણ કરવામાં ઊણી ઊતરી તો આ જ જનાદેશ વિરુદ્ધ જઈ શકે તે સતત યાદ રાખવાની જરૂર છે. 

 વડા પ્રધાનપદે પુન: નિયુક્તિ બાદ નરેન્દ્રભાઈની પ્રાથમિકતા પ્રજાએ તેમનામાં મૂકેલા અભૂતપૂર્વ વિશ્વાસની-મોદીવાદની સરકાર અને પક્ષમાંના સાથીદારોમાં સપ્રમાણ વહેંચણીની જરૂર છે, જેથી ભવિષ્યમાં મળનારી સફળતા-નિષ્ફ્ળતાની પણ સપ્રમાણ વહેંચણી થાય. જો આવું નહીં થાય અને સરકાર સમસ્યા કોઈ પણ કારણસર ઉકેલવામાં અસફળ રહી તો આંગળીઓ ગૃહ પ્રધાન, નાણાં પ્રધાન, વેપાર પ્રધાન કે ઉદ્યોગ પ્રધાનની સામે નહીં પણ માત્ર વડા પ્રધાન મોદીની સામે ચિંધાશે. આ ચૂંટણીમાં ખરાબ રીતે ઘાયલ થયેલો વિરોધ પક્ષ હવે ગૃહની અંદર અને બહાર વધુ હિંસક બની પ્રજાની લાગણી ભડકાવશે ત્યારે પ્રજા જૂના કોઈ કારણોને સ્વિકારશે નહીં. વડા પ્રધાન મોદીના નેતૃત્વ હેઠળ ભાજપના અને ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળની એનડીએ સરકારે 2014થી 2019ના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમ્યાન કરેલા કાર્યોને જ આધાર માનીને બીજી મુદતની કામગીરીનો હિસાબ માગશે.  

સાથે એ પણ હકીકત છે કે મોદી સરકારના દ્વિતીય ચરણમાં તેની જેમ સમસ્યાઓ ઓછી નહીં હોય તેમ અવસર અને શક્યતાઓ પણ ઓછા નહીં હોય. સરકારને સ્પષ્ટ જનાદેશ મળી ચૂક્યો છે દેશને આર્થિક, સામાજિક અને રાજકીય રીતે વિકાસના માર્ગે આગળ લઇ જવાનો. અત્યારે રાજ્યસભામાં કાયદાકીય સુધારા કરવા માટે સ્પષ્ટ બહુમતી નથી, પણ થોડા મહિનાઓમાં આવી રહેલી કેટલીક વિધાનસભાઓની ચૂંટણીમાં ભાજપ અને તેના સાથી પક્ષોને આવો જ વિજય મળ્યો તો તેના આધારે રાજ્યસભામાં પણ તેની પૂર્ણ બહુમતી સ્થાપિત થશે. તેથી અર્થતંત્રને જેની સતત જરૂર છે તે આર્થિક સુધારાને અવરોધ વિના આગળ લઇ જઈ શકાશે.   

સરકાર સંસદમાં બહુમતીના જોરે ધારે તે કાનૂની સુધારા કરાવી શકશે. સરકારનો વહીવટીતંત્ર ઉપરનો કાબૂ વધુ મજબૂત થશે, સ્વદેશી અને વિદેશી રોકાણકારોનો ભારતીય બજારમાં વિશ્વાસ વધુ દ્રઢ થશે. વડા પ્રધાન મોદી નાણાકીય અને સામાજિક સમાવિષ્ટિકરણ માટે તેમના માનસસંતાન જેવા `મેઇક ઈન ઇન્ડિયા', `સ્વચ્છ ભારત', `ડિજિટલ ઇન્ડિયા', જેવા અભિયાનોને અને વર્ષ 2022 સુધીમાં તમામ પરિવારોને પોતાનું ઘર અપાવવાના સ્વપ્નને સાકાર કરવામાં, `ઇઝ અૉફ ડુઇંગ બિઝનેસ'માં ભારતનો વૈશ્વિક ક્રમ પહેલા પચાસ રાષ્ટ્રોમાં લઇ જવાના અને ભારતનો આર્થિક વિકાસ બે આંકડામાં લઇ જવાના મહત્ત્વાકાંક્ષી નિર્ધારો પરિપૂર્ણ કરવામાં કોઈ રોકી નહીં શકે.  

આ ચૂંટણી પછી વડા પ્રધાન મોદીની દેશ અને વિદેશમાં લોકપ્રિયતા નવા શિખરે પહોંચી છે. વિદેશી સમુદાયમાં ભારતની રાજકીય અને આર્થિક સ્વીકૃતિ વધી છે. તેમના અનેક સહજ લાભ દેશને મળતા રહેશે, જે વિકાસને વધુ સરળ બનાવશે. આ સાથે ક્રૂડતેલના આંતરરાષ્ટ્રીય ભાવની વધઘટ, ટેરિફ વોર અને રાજકીય સંઘર્ષને પગલે સર્જાતી બજારોની ઊથલપાથલ જેવા આંતરરાષ્ટ્રીય પરિબળો ઉપર તેમનો કાબૂ નહીં હોય, પણ સરકાર તેની અસરને કેટલી હદે સીમિત કરી શકે તેમાં તેની કસોટી થશે.  

નવી સરકાર માટે ક્યા પડકારોના ઉકેલને પ્રાથમિકતા આપવી તે નક્કી કરવું મુશ્કેલ હશે. ખેડૂતોની સમસ્યા, ધીમો પડેલો આર્થિક વિકાસ, જીએસટીની વણઉકેલાયેલી સમસ્યાઓ, કાળાં નાણાંનો પ્રભાવ, વધતી બેરોજગારી-આવી અસંખ્ય સમસ્યા અને પડકારો છે જેને આવનારા પાંચ વર્ષમાં પણ પૂરા કરવાનું સરકાર માટે મુશ્કેલ હશે. તમામ કાર્યો પૂરા કરવા અશક્ય હોય તે છતાં તે પૂરા કરવા માટે સરકારની સંનિષ્ઠાની પ્રજાને પ્રતીતિ થાય તો પણ સરકારને આવનારી 2024ની ચૂંટણી જીતવામાં સરળતા રહેશે તેટલું તો ચોક્કસ.  

સરકાર આવનારા પાંચ વર્ષમાં પ્રજાને આપેલા તમામ ચૂંટણી વાયદા પૂરા કરી શકે તેવા સંયોગો મિશ્ર છે. ત્યારે દેશની સંસદીય લોકશાહીમાં એક ભયસ્થાન વધ્યું છે જેની અવગણના થઇ શકે નહીં.  છેલ્લી (16મી) લોકસભામાં મજબૂત અને જવાબદાર વિરોધ પક્ષની જે ઊણપ વર્તાતી હતી તે હવે વધી છે. સત્તાનું હદથી વધુ કેન્દ્રીકરણ વડા પ્રધાન મોદીમાં અને ભાજપમાં અમિત શાહમાં થયું છે. સરકાર અને પક્ષમાં આ બન્ને નેતા ઉપરાંત અનેક પ્રતિભાઓ ભરી પડી છે, પણ તેમનો વિકાસ રૂંધાયો છે. આવી અનિચ્છનીય સ્થિતિનું નિવારણ વડા પ્રધાન મોદી અને પ્રમુખ અમિત શાહ જ કરી શકે. આની શરૂઆત તેમણે મોદીવાદના વિકેન્દ્રીકરણથી કરવી પડે.