આ દિવાળી ચેતના અને ઉલ્લાસસભર!

કયા રોકાણ માર્ગે મળે સમૃદ્ધિ?

વાચકોને દીપાવલીની શુભ કામનાઓ! આ તહેવારો આપ સૌના જીવનમાં આનંદ-મંગલ પ્રસરાવે અને જીવનવૃદ્ધિનો ઉત્સાહ ટકાવી રાખે તેવી સર્વ શુભેચ્છાઓ અને ઇશ્વરને પ્રાર્થના.

દિવાળીના તહેવારોનું પ્રતીક છે દીવડો. આ દીવડો ઘરમાં પ્રગટાવાય, ઇશ્વર સમક્ષ કરાય અને આ પાવન તહેવારોમાં ઘરઆંગણે મૂકવામાં આવે ત્યારે તેનું તો એક કામ હોય છે- અંધકાર દૂર કરીને પ્રકાશ ફેલાવવાનું : કઈ રીતે પ્રગટે છે આ દીપ? તે કોણ અને ક્યારે પ્રગટાવે છે? દીપનું માહાત્મ્ય સમયાતીત છે. તેને સમાજ, કાળ કે વ્યક્તિનાં બંધનો નથી. તે પ્રગટે ત્યારે પ્રકાશ ફેલાય છે. માત્ર સરકાર માટે આ શક્ય નથી. દેશ, સમાજ અને ધર્મનું નેતૃત્વ કરનારી ચેતનાસભર વ્યક્તિ હોય તો  તેની ચેતના વડે દીપ પ્રગટે અને ઉજાસ રેલાય. આ પ્રકાશ રેલાય ત્યારે જે ચેતના અને ઊર્જા પ્રગટે તેના વડે અનેક અવરોધોને પાર કરવાનું બળ-સામર્થ્ય પ્રાપ્ત થાય છે તે ચેતના સમાજને અને રાષ્ટ્રને દોરવણી આપે છે જેથી એક નવાં ભવિષ્યનું નિર્માણ થાય છે.

આ દિવાળીએ પણ માહોલ ઉમંગ અને ઉલ્લાસમય બની રહ્યો છે. બજારોમાં ખરીદીનું જોશ થોડું મોડું શરૂ થયું એ કબૂલ, પણ છેલ્લા દિવસોમાં બજારોમાં મનેખ ઊમટશે અને સોના-ચાંદી, કપડાંથી લઈ કારની ધૂમ ખરીદી થશે.

આ દિવાળીએ ખરીદીનો ઉત્સાહ ઓછો છે એ ગેરસમજ છે, કારણ કે જુલાઈમાં ગુડસ ઍન્ડ સર્વિસીસ ટૅક્સ (જીએસટી)નો અમલ શરૂ થયો તે પહેલાં ઉત્પાદકો અને ડીલર્સએ જૂનો માલ વેચવા માટે જે જંગી ડિસ્કાઉન્ટસ આપ્યાં તેથી ઘણું વેચાણ થયું હતું. ત્યાર બાદ ગણેશોત્સવથી નવરાત્રિ - દશેરાના તહેવારોના પ્રથમ રાઉન્ડમાં પણ ઇ-કોમર્સ કંપનીઓ અને રિટેલર્સએ માર્કેટિંગના તમામ તરીકા અજમાવીને કરોડોનું વેચાણ મેળવ્યું. હવે દિવાળીના આ બીજા તબક્કામાં પણ રંગ ફીકો નહીં હોય. સરકારી કર્મચારીઓનાં વેતન-ભથ્થાં અને પેન્શન વધ્યાં છે, કર્મચારીઓને બોનસ મળી ગયાં છે. આ વર્ષે વરસાદની પાંચ ટકા જેવી ઘટ છતાં પાક-પાણીની ચિંતા નહીં હોવાથી ખેડૂતો પાસે ખર્ચ કરવાના પૈસા આવ્યા છે. આ નાણું બજારોમાં વળશે, ચોક્કસ આવશે.

પરંતુ, દિવાળીએ ખરીદવું શું? આ સહજ પ્રશ્ન સૌના મનમાં સદાકાળનો છે. આર્થિક ઉન્નતિ કરે તે માર્ગે પૈસાનું રોકાણ કરવા માટેના સોનું - રિયલ એસ્ટેટ, શૅર જેવાં ત્રણ પરંપરાગત સાધનોમાંથી પસંદગી કરવાની રહે છે. નિષ્ણાતો શૅરબજારમાં લાંબા ગાળા માટે રોકાણની સલાહ આપે છે, જે અનુસરવા જેવી છે. શૅરબજારના ટૂંકાથી મધ્યમ અને લાંબા ગાળાના સંયોગો - તમામ અસ્કયામત વર્ગની તુલનાએ પ્રોત્સાહક છે અને રહેશે. આનાં એકથી વધુ કારણો છે : આપણું અર્થતંત્ર નોટબંધી અને જીએસટી પછીની ટૂંકા ગાળાની ઘટાડાની અસરમાંથી ઝડપથી બહાર આવી રહ્યું છે. આ વર્ષ - 2017-'18ના પહેલા એપ્રિલથી જૂનના ત્રિમાસિકમાં નોંધાયેલા 5.7 ટકાના નીચા વૃદ્ધિદરનું પુનરાવર્તન હવે નહીં થાય. અર્થતંત્ર ઘટાડાના તબક્કામાંથી બહાર આવી સ્થિરતા પ્રાપ્ત કરીને સુધારાની ઉર્ધ્વગતિ કરશે એવું અર્થશાત્રીઓથી લઇ વ્યાપાર-ઉદ્યોગના અગ્રણીઓનું માનવું છે.

જેઓ જીએસટીના પ્રખર વિરોધી હતા તેવાં કાપડ બજાર અને જ્વેલર્સ પણ હવે કહી રહ્યા છે કે આવનારા ત્રણથી છ મહિનામાં તેમનાં બજારો પુન: ધમધમતાં થઈ જશે. જીએસટી કાઉન્સિલે તેની છેલ્લી 22મી મિટિંગમાં જીએસટી દરના માળખામાં વ્યાપક ફેરફાર કર્યા તેને નિકાસકારો અને વેપાર - ઉદ્યોગે વધાવ્યા છે. નાણાપ્રધાન અરુણ જેટલીએ આશ્વાસન આપ્યું છે કે કાઉન્સિલની 9 નવેમ્બરની ગુવાહાટીમાં મળનારી મિટિંગમાં વધુ રચનાત્મક નિર્ણયો લેવામાં આવશે. તેમના લક્ષ્ય ઉપર છે પેટ્રોલિમ પેદાશો. પેટ્રોલ-ડીઝલ અને રિયલ એસ્ટેટને જીએસટીના દાયરામાં સંપૂર્ણ આવરી લેવાય તો તેનાથી આમપ્રજા વેપાર-ઉદ્યોગો અને અર્થતંત્રને ઘણો ફાયદો થાય. આ માર્ગ લાંબો અવશ્ય છે, પણ બહુ પથરાળ નથી. ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર જેવાં રાજ્યોએ પેટ્રોલ-ડીઝલ ઉપરનો વેટ ઘટાડયો છે. આ રાજ્યો ભાજપશાસિત હોવાથી તે સરકારોએ ઘટાડયો છે તેવું કહેવું ઉચિત નથી, કારણ કે બજાર સ્પર્ધામાં જેમનો માલ સસ્તો તે વધુ વેચાય તે નિયમ અહીં પણ લાગુ પડે છે. બીજાં રાજ્યો આ રાજ્યોને નહીં અનુસરે તો તેઓ સ્પર્ધામાં ટકી નહીં શકે.

જીએસટી, રિયલ એસ્ટેટ, પેટ્રોલિયમ પેદાશો આ બધા મુદ્દા શૅરબજારને પ્રભાવિત કરે છે. શૅરબજારમાં અત્યારે તેજીની હેલી ચાલી રહી છે. સૂચકાંકો - સેન્સેક્ષ અને નિફ્ટી નવાં શિખરો સિદ્ધ કરી રહ્યાં છે. શૅરબજારમાં ચંચળ પારેવડાં જેવા વિદેશી સંસ્થાકીય રોકાણકારો (એફઆઈઆઈ)નું પ્રભુત્વ ઓસર્યું અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડસનું વધ્યું છે. આ ફંડ્સની ઇક્વિટી સ્કીમ્સમાં નાણાંનો ધોધમાર પ્રવાહ શૅરબજારમાં આવી રહ્યો છે. સિસ્ટમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન (એસઆઈપી)ના કરોડો રૂપિયા શૅરબજારમાં દર મહિને આવી રહ્યા છે.

આની સરખામણીએ ઋણ સાધનો અને સોનું પ્રમાણમાં ઓછું વળતર આપે છે. આ વલણ ચાલુ રહે તેવા સંકેત છે. રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર સંગઠિત અને નિયમનકારી નિયંત્રણોમાં આવીને શિસ્તબદ્ધ બની રહ્યું છે. બજારમાં નવા બંધાયેલાં  ઘરનો પુરવઠો માગ કરતા વધુ છે, પરંતુ તે સમતોલ થઈ જવાનો આશાવાદ ઉદ્યોગને છે. સસ્તાં ઘરની માગ સારી છે. ડેવલપર્સ નાનાં અને સસ્તાં ઘરમાં મોટું નાણું જોઈ રહ્યા છે. સારી વાત છે. લોકોનું પોતાનું ઘરનું ઘર વસાવવાનું જિંદગીભરનું સ્થાન પૂરું થાય અને ઉદ્યોગ વિકસે.

આવા તમામ ઊજળા સંયોગો શુક્રવારથી શરૂ થઈ રહેલા વિક્રમ સંવત 2074ને વધુ પ્રકાશમય અને આનંદમય બનાવે તેવી શુભેચ્છાઓ.